Luk 6 | NHR | STEP | C'ẽem Sabatam kam kò Jeso ba maberean dim xháràm koe xóé a ko qõò, ka xu kò Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu gaan di tc'áróan khõá, a ko tshàu q'ooa xu koe ncóbéa tc'õó.

Luke 6

X'aigam Sabata di ba

(Mt 12:1-8; Mk 2:23-28)

1 C'ẽem Sabatam kam kò Jeso ba maberean dim xháràm koe xóé a ko qõò, ka xu kò Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu gaan di tc'áróan khõá, a ko tshàu q'ooa xu koe ncóbéa tc'õó. 2 Igaba xu kò c'ẽe xu Farasai xu bìrí Me a máá: “Dùús domka xao ko Sabata dim cáḿ ka x'áèan koe kgoara mááè tama sa kúrúa máá?” témé.

3 Me Jeso ba xo̱a xu a máá: “Qanega xao gáé nxárá ta ga hãax'aigam Dafitem xg'ao kúrú sa, gabá hẽé naka gam ka c'ẽea xu hẽéthẽé kò xàbà hãa ka? 4 Nqarim dim nquum koem kò tcãà, a ba a ts'ee-ts'eekg'aièa péréan séè, ncẽe peresiti xu ka cúí ko tc'õóè e, a tc'õó a ba a gam ka c'ẽea xu au,” témé. 5 A ba a bìrí xu a máá: “Khóèm dim Cóá ba Sabata dim X'aiga Me e,” témé.

Khóèm nqo̱ara tshàua ba

(Mt 12:9-14; Mk 3:1-6)

6 I kúrúse Me c'ẽem cáḿ Sabata dim ka còrè-nquum koe síí tcãà, a xgaa-xgaa. Me kò kg'áò xòè di tshàua ba nqo̱ara hãam khóè ba gaa koe hãa. 7 Xu kò Farasai xu hẽé naka x'áè xgaa-xgaa-kg'ao xu hẽéthẽé xu xaèa kg'ónò Me, Sabata dim cáḿ kam gha qãèkagu sa xu kò bóò kg'oana khama, nxãasega xu gha chìbi-chibi Me ka. 8 Igabam ko Jeso ba ẽe xu tc'ẽea hãa zi wèé zi q'ana khamam kò nqo̱ara tshàua hãam khóè ba bìrí a máá: “Tẽe naka tsia wèé ne khóè ne ncẽe koe hãa ne cookg'ai koe téé,” témé. Me tẽe a síí gaa koe téé.

9 Me Jeso ba bìrí xu a máá: “Tẽè xao or ko a ko máá: Sabata dim cáḿ ka sa kháé ndaka sa kgoaraèa: qãèan kúrú saa kana cg'ãèan kúrú saa, khóè ba kg'õèkagu saa kana cg'õo me saa?” témé. 10 A ba a wèéa ne ga bóò a gaam khóè ba bìrí a máá: “Tshàua tsi tchoanà,” témé. Me gatà hẽé, i tshàua ba ka̱bise a qãè.

11 Igaba xu kò kaisase xgóà a xu a tshoa-tshoa a nxàe cgoaku, dùú sa xu gha Jeso ba kúrú sa.

12 xu x'áè úú-kg'ao xu

(Mt 10:1-4; Mk 3:13-19)

12 Gaa xu cáḿ xu kam kò Jeso ba xàbìm koe síí, a ko síí còrè, a wèém ntcùú ba hãa a Nqari ba còrè. 13 Eẽ i ko q'uu kam kò Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu Gam koe tciia xg'ae, a ba a 12 xu nxárá tcg'òó, a x'áè úú-kg'ao ^{▼▼6:13 x'áè úú-kg'ao -Gerika sa ko “apostolo” témé.} xu ta ma tcii xu: 14 Simonem ncẽe kòo Petere ta ma tciiè ba hẽé, naka gam ka qõesem Anterea ba hẽé, naka Jakobo ba hẽé, naka Johane ba hẽé, naka Filipi ba hẽé, naka Baretolomaio ba hẽé, 15 naka Mataio ba hẽé, naka Tomase ba hẽé naka Alefaiom ka cóásem Jakobo ba hẽé, naka Simonem ncẽe kò tòókuan x'ãà máá ta ko ma tciiè ba hẽé, 16 naka Jutasem Jakobom ka cóáse ba hẽé, naka Jutasem Isekariotem ncẽe kò khóè ne tshàu q'oo koe tcãà Mea ba hẽéthẽé e.

Jeso ba ko xgaa-xgaa a ba a ko tsoò

(Mt 4:23-25)

17 Me kò xàbìm koe xõa cgoa xu a síí nqáḿan koe téé. Si ko gaa koe kaias xg'aes Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu di sa hẽé, naka khóè ne di sa hẽéthẽé hàna, wèém nqõóm Jutea di ba hẽé, naka Jerusalema di ba hẽé naka tshàam qàe di tsara x'áé-dxoo tsara Ture ba hẽé naka Sitone ba hẽéthẽé tsara koe guua ne khóè ne di sa. 18 Hàà ne gha komsana Me ka kò hààraa ne, a gataga thẽé tcììa ne koe kg'õèkaguè ka. Ne kò ẽe cg'ãè tc'ẽean ka kòo xgáèè ne thẽé qãèkaguè. 19 Wèé ne khóè nea kò qgóó Me ne gha sa tc'ẽe, qaria ne kò Gam koe guu a ko wèéa neẽe kòo qgóó Me ne qãèkaguè khama.

Ts'ee-ts'eekg'aikuan hẽé naka dqàèkuan hẽéthẽé e

(Mt 5:1-12)

20 Xgaa-xgaase-kg'aoa nem téé a ko ntcáà koem kò máá:

“Ts'ee-ts'eekg'aièa tua gatu ẽe dxàua hãa tu,
Nqarim di x'aia nea gatu di i khama.
21 Ts'ee-ts'eekg'aièa tua
gatu ẽe ncẽeska ko xàbàn ka cg'õoè tu,
xg'ãàkaguè tu gha khama.
Ts'ee-ts'eekg'aièa tua gatu ẽe ko kg'ae tu,
kg'ãè tu gha khama.
22 Ts'ee-ts'eekg'aièa tua, ncẽè khóèan kò hòre tua hãa ne,
a ko gaan xg'aeku koe xhàiagu tu u ne,
a ko cóè tu u ne,
i ko Khóèm dim Cóám domka cg'õèa tu cg'ãès gúùs khama ma aaguè ne.
23 “Eẽm cáḿ ka qãè-tcao, naka tua nxàì-nxaise qãè-tcaoan ka, gatu di surutan nqarikg'ai dia kaia hãa ke. Gaxu ka xõò ga xu xg'ao ma porofiti xu ma qgóóa hãa ga a ke.

24 Igaba haò, cg'ãè i gha ii gatu ncẽe qguùa hãa tu ka,
nxãakamaga tu gatu di qgài-qgai-tcáókuan hòòa hãa khama.
25 Haò, cg'ãè i gha ii gatu ncẽeska qãèse xg'ãà tu ka,
xàbàn ka tu gha cg'õoè khama.
Haò, cg'ãè i gha ii gatu ncẽeska ko kg'ãè tu ka,
tshúù-tcao tu gha a kg'ae khama.
26 Haò, cg'ãè i gha ii gatu ncẽe wèé khóèan ga ko qãèse kg'ui gatu ka tu,
ẽea gane ka xõò ga xu xg'ao ma
tshúù-ntcõa di xu porofiti xu ma qgóóa hãa ga a khama.

Cg'õo-kg'aoa tu ncàm̀

(Mt 5:38-48; 7:12a)

27 “Igabar ko bìrí tu u gatu kóḿ Te ko tu a ko máá: Gatu di cg'õo-kg'aoan méé tu ncàm̀, naka qãèan kúrúa máá ẽe hòre tua ne. 28 Ts'ee-ts'eekg'ai ẽe ko cgúí tu u ne, naka ẽe ko xgàra tu u ne còrèa máá. 29 Ncẽè c'ẽem khóèm kò kg'áò xòè di góóa tsi x'ábú ne, nxãa ba c'ẽem góó ba máà thẽé nakam x'ábú. A ncẽè c'ẽem khóèm kòo tc'amaka tsi ha̱na qgáían nxõ̱o cgae tsi, ne táá c'ẽean nxõ̱o cgaea tsi cara me guu. 30 Máà dìím wèém ẽe ko dtcàrà tsi ba, naka khóèm kò q'õòa tsi hãas gúù sa séè cgae tsia hãa ne táá séèa ka̱bi si guu. 31 Eẽ tu ko tc'ẽe, khóè ne méé ne gatu koe kúrú, nxãa zi méé tu thẽé gane koe kúrú.

32 “Eẽ ncàm̀ tua hãa ne tu kò ncàm̀a hãa ne sa gha dùú sa ka̱bisea máá tu u? Ncẽe chìbi-kg'ao ne ne ko thẽé gatà hẽé a ko ẽe ncàm̀ nea hãa ne thẽé ncàm̀ ka. 33 A ncẽè ẽe ko qãèan kúrúa máá tu u ne tu kòo qãèan kúrúa máá, ne sa gha dùú sa ka̱bisea máá tu u? Ncẽe chìbi-kg'ao ne ne ko thẽé gataga hẽé ka. 34 A ncẽè nxãakamaga tu q'ana hãa suruta tu u gha ne tu kòo cgóbè, ne ba gha Nqari ba gaan domka qãè-tcaoa máá tu u? Ncẽe chìbi-kg'ao ne ne ko thẽé gane ka c'ẽe ne chìbi-kg'ao ne cgóbè, nxãasega ne gha surutaè domka ka. 35 Igaba méé tu gatu di cg'õo-kg'aoan ncàm̀, naka tua qãèan kúrú máá a, naka cgóbè e, surutakuan qaa tamase. Nxãaska i gha gatu di surutan kaisa ii, tu gha gataga Kaisase Tc'amaka hãam di tu cóá tu ii, ẽe qãè-tcaoa máákuan úú tama ne hẽé naka ẽe cg'ãè cau ne hẽéthẽé koem qãè Me e khama. 36 Thõò-xama-mááku di méé tu ii, ncẽem ma gatu ka Xõò ba ma thõò-xama-mááku di ii khamaga ma.

Xgàrakua ne

(Mt 7:1-5)

37 “Táá xgàra guu naka tua gha nxãasega táá xgàraè. Gataga táá chìbi-chibi naka xgàra guu, naka tua gha nxãasega táá chìbi-chibi naka xgàraè. Qgóóa máá, naka tua gha nxãasega chìbia tu qgóóa mááè. 38 Máà naka tua gha nxãasegaNqarim ka máàè. Qãès tc'ãò-tc'ãos, qãea ntcòoèa, a khõò-khõoèa sa, a cg'oè a ko ntcã̱a sa gha cookg'aia tsi koe tòóè. Eẽ tsi ko tcg'òós tc'ãò-tc'ão sa gha ẽe tsi gha hòòs tc'ãò-tc'ãos ga si i ke,” tam méé.

39 Gatagam kò thẽé sere-sere sa bìrí xu a máá: “A káà tcgáím khóè ba ga c'ẽem khóèm káà tcgáí ba tcéè tcuì? A wèéa tsara ga ha̱ém q'oo koe cg'áéa tcãà tite? 40 Xgaa-xgaase-kg'ao ba gam dim xgaa-xgaa-kg'aom ka tc'amaka hãa tama, igaba wèém ẽe qãèse xgaa-xgaasea xg'ara ba gha gam dim xgaa-xgaa-kg'aom khama ii.

41 “Dùús domka tsi ko tsáá ka c'ẽem tcgáí q'oo koe hãam tcg'óbé ba hòòa máá, igaba tsi tsáá tcgáí q'oo koe hãam hìi-dxoo ba hòò tama? 42 Nta tsi gha ma tsáá ka c'ẽe ba bìrí a máá: ‘Tíí tcáràè, hàà nakar tcgáí q'ooa tsi koe tcg'óbé ba tcg'òó,’ témé, ncẽe tsáá tcgáí q'oo koe hãam hìi-dxoo ba tsi hòò tama koe. Tsáá qãè khóèan khama ko ma kúrúse tseè! Kg'áíka tcgáí q'ooa tsi koe hànam hìi-dxoo ba tcg'òó, naka tsia qãèse bóò naka nxãwa tsáá ka c'ẽem tcgáí q'oo koe hàna tcg'óbéan tcg'òó,” tam méé.

Hìi sa hẽé naka gas di tc'áróan hẽéthẽé e

(Mt 7:16-20; 12:33-35)

43 A ba a máá: “Qãès hìi sa cuiskaga tshúù tc'áróan kúrúa hãa tite, si gataga tshúùs hìi sa qãè tc'áróan kúrúa hãa tite khama. 44 Wèés hìi sa tc'áróa sa ka q'ãaèa khama. Dxàman úúa zi hìi-coa zi koe i faia di tc'áróan tcuùè tama, kana i xg'óà di zi hìi zi koe kg'oman tcuùè tama khama. 45 Qãèm khóè ba ko gam di tcáóan di qãèan koe guu a qãè zi gúù zi tcg'òó, me ko cg'ãè caum khóè ba gam di cg'ãè cauan koe guu a cg'ãè zi gúù zi tcg'òó. Kg'áḿ sa ko tcáós koe cg'oèa a ko ntcã̱a zi gúù zi nxàe khama,” tam méé.

Tc'ẽegam tshào-kg'ao ba hẽé naka káà tc'ẽe ba hẽéthẽé e

(Mt 7:24-27)

46 A ba a máá: “Dùús domka tu ko ‘X'aigaè, X'aigaè,’ ta ma tcii Te, igaba tu bìrí tu ur ko sa kúrú tama?

47 “Dìím wèém ẽe ko Tíí koe hàà, a Tiri kg'uian kóḿ, a i ko méé sa kúrú bar gha x'áí tu u ntam ii sa. 48 Khóèm ncẽe gam dim nquu ba ko tshoa-tshoa a tshàom khamam ii, ncẽe ko kaisase nqãaka tshào, a tshoa-tshoa sa nxõ̱án koe tshào ba. A ẽe i ko tòèko tshàan hàà, a ko hàà ẽem nquu ba tcãò igabam ko̱ri tite ba, qãèsem tshàoèa hãa khama.

49 “Igaba dìím wèém ẽe ko Tiri kg'uian kóḿ, igaba kúrú u tama baà khóèm ncẽe ko gam dim nquu ba tshoa-tshoa úú tamase góḿankg'ai koe tshàom khama ii; tòèko tshàan kò gaam nquu ba tcãò ne kò gaa x'aè kaga cg'áé ba - si kò ẽem nquum dis cg'áé sa cg'ãè ii,” tam méé.